Παρασκευή 16 Ιανουαρίου 2009

Ο καλιφορνέζος αρχιτέκτονας Φρανκ Γκέρι σχεδίασε το Μουσείο με τροπο να του προσδώσει δημοσιότητα προτού ακόμη ανοίξει τις πύλες του και να τραβήξει τη διεθνή προσοχή ως κτίριο και όχι μόνο ως Μουσείο που φέρει τη σφραγίδα Γκούγκενχαϊμ. Το μεταμοντέρνο οικοδόμημα από τιτάνιο, που μοιάζει πότε σαν διαστημόπλοιο που εξόκειλε στο Μπιλμπάο, πότε σαν αμερικανική οικιστική πανδαισία που διακτινίστηκε στην Ισπανία, έκανε την παγκόσμια αρχιτεκτονική κοινότητα να μιλάει γι' αυτό. Πριν από τα εγκαίνια του Μουσείου, το Μπιλμπάο ήταν μια πόλη που μαράζωνε λόγω της κρίσης στη βιομηχανία. Μετά τα εγκαίνια, βρέθηκε ως διά μαγείας στο δρομολόγιο των τουριστών από το οποίο απουσίαζε για δεκαετίες. Από αυτή την άποψη, το Γκούγκενχαϊμ είναι ο Παρθενώνας του Μπιλμπάο.Eξωτερικά πρόκειται για ένα κτίριο γιγαντιαίο και στριφτό, που απαντάει στον ακανόνιστο ρυθμό του τοπίου, συνδυάζοντας τον αστικό χαρακτήρα με το οργανικό κέλυφος, το παλιό με το καινούργιο, τον πολιτιστικό χαρακτήρα με το βιομηχανικό στοιχείο της πόλης. Στο κέλυφος από τιτάνιο δεσπόζει ένας πέτρινος πύργος που φαίνεται από παντού και θα είναι το αναγνωρίσιμο στοιχείο του κτιρίου.
Eξωτερικά πρόκειται για ένα κτίριο γιγαντιαίο και στριφτό, που απαντάει στον ακανόνιστο ρυθμό του τοπίου, συνδυάζοντας τον αστικό χαρακτήρα με το οργανικό κέλυφος, το παλιό με το καινούργιο, τον πολιτιστικό χαρακτήρα με το βιομηχανικό στοιχείο της πόλης. Στο κέλυφος από τιτάνιο δεσπόζει ένας πέτρινος πύργος που φαίνεται από παντού και θα είναι το αναγνωρίσιμο στοιχείο του κτιρίου.
Το Μουσείο Guggenheim στο Bilbao είναι ίσως το πιο γνωστό κτίριο, αποτέλεσμα μιας συστηματικής καμπάνιας της τοπικής κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει την αρχιτεκτονική για να μεταμορφώσει την οικονομία της πόλης από βαριά βιομηχανία με πολλή μόλυνση σε μια σύγχρονη οικονομία υπηρεσιών.Η επίδραση του Μουσείου στην πόλη είναι μοναδική. Την έχει κάνει γνωστή σε όλο τον κόσμο, έχει φέρει εκατομμύρια επισκέπτες και όλοι μιλούν για το θαύμα του Bilbao. Πολλές πόλεις έχουν προσπαθήσει να το επαναλάβουν με λιγότερη επιτυχία.
ετσι οταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80 η οικονομία της βαριάς βιομηχανίας είχε ουσιαστικά προβλήματα από την παγκοσμιοποίηση, η κυβέρνηση πήρε τη δύσκολη απόφαση να διαθέσει ένα ποσό της τάξης των 100 εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή του Μουσείου, ποσό ισοδύναμο με την επιχορήγηση για ένα χρόνο για να κρατάει τη χαλυβουργική και τη ναυπηγική βιομηχανία ανοιχτή. Η πολιτική απόφαση ήταν ιδιαίτερα δυσάρεστη στους εργαζόμενους στη βιομηχανία που απάντησαν με απεργίες και διαδηλώσεις. Ετσι, με γνώμονα το κοινό συμφέρον αλλά και αναγνωρίζοντας την δύναμη της παγκοσμιοποίησης, αποφάσισαν να προσεγγίσουν το Μουσείο Guggenheim στη Νέα Υόρκη που αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα, και να ζητήσουν να κάνουν παράρτημα στην πόλη τους που ήδη είχε μουσεία με συλλογές ανεκτίμητης αξίας. Το κρατικό κόστος της συμφωνίας ήταν της τάξης των 20 εκατομμυρίων δολαρίων που αντιμετωπίστηκε ιδιαίτερα αρνητικά από σημαντική μερίδα του κόσμου και του Τύπου.Στην αρχή, η Νέα Υόρκη ανέλαβε τον σχεδιασμό. Οι Βάσκοι όμως έβαλαν βασικές προϋποθέσεις. Δημιούργησαν ένα αυτόνομο δημόσιο οργανισμό ιδιωτικού δικαίου με μια τριμελή ομάδα για να αναλάβει το έργου: τον οικονομικό διευθυντή, έναν αρχιτέκτονα και μία δικηγόρο. Ζήτησαν σχέδιο διεθνούς αρχιτέκτονα που να υλοποιηθεί από την τοπική βιομηχανία. Πρώτα στη χώρα των Βάσκων, μετά στην Ισπανία, μετά στην Ευρώπη. Οταν ο διάσημος αρχιτέκτονας Γκέρι ανέλαβε το έργο, τον πλαισίωσαν αμέσως με τοπικούς αρχιτέκτονες και μηχανικούς. Ζήτησαν από τους τοπικούς να εκμαιεύσουν το καλύτερο δυνατό σχέδιο του Γκέρι μέσα στον προϋπολογισμό, να τον παροτρύνουν και να τον ενθαρρύνουν να προχωρήσει σε καινούργιες ιδέες. Παράλληλα, κράτησαν ένα διάλογο με εργολάβους και υπεργολάβους, στο πλαίσιο της νομιμότητας, για το τι θα μπορούσαν να κάνουν και με τι κόστος.Το Μουσείο άνοιξε το καλοκαίρι του 1997 με την τελετή απονομής του βραβείου Πρίτσκερ στον διάσημο Ισπανό αρχιτέκτονα Μονέο. Από τότε έχει κυριολεκτικά αλλάξει την εικόνα της πόλης και της περιοχής και έχει τονώσει την οικονομία με ποσά πολλές φορές μεγαλύτερα από το κόστος των 120 εκατομμυρίων δολαρίων. Με τη γνώση και την προβολή από το Μουσείο, τοπικές εταιρείες κάνουν έργα σε όλο τον κόσμο. Το λατομείο που χρησιμοποιήθηκαν πέτρες του για το Μουσείο έχει γίνει περιζήτητο και εξάγει σε όλο τον κόσμο. Τα παραδείγματα συνεχίζονται σε όλα τα επίπεδα. Οι Ισπανοί κατάφεραν να αξιοποιήσουν το ανθρώπινο και βιομηχανικό δυναμικό τους σε ζηλευτό βαθμό, μέσα από ένα έργο που έχει βάλει το Bilbao στον παγκόσμιο χάρτη.Το Μουσείο έχει αποτελέσει από το 1999 τον κορμό βασικού μαθήματος στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Harvard. Το μάθημα ασχολείται με τον σχεδιασμό του Γκέρι αλλά προχωράει περισσότερο: πώς ένα τόσο πολύπλοκο έργο πραγματοποιήθηκε χωρίς να περάσει τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα όταν την ίδια περίοδο στην Αμερική το Disney Concert Hall αντιμετώπιζε ουσιαστικά οικονομικά προβλήματα, πώς οι Βάσκοι χειρίστηκαν το έργο για το μακροχρόνιο όφελος της τοπικής κοινωνίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου